کودکان با رفتن به پیش دبستانی برای اولین بار پا در محیطی آموزشی قرار میدهند و جزئی از یک اجتماع کوچک میشوند، ارتباط با مربی یا معلم را یاد میگیرند با همسالانشان تعامل میکنند و با محدودیتها و قوانین آموزشی و اجتماعی آشنا میشوند.
در آموزش های پیش دبستانی نکته مهم و قابل توجه این است که حتما باید شروع آموزش با مفاهیم ساده و آسان باشد و به مرور به سمت مفاهیم سخت و مشکل پیش روند.
عناوین مهارتها و آموزش های پیش دبستانی چیست؟
همانطور که در مقاله مهارتهای آموزشی در پیش دبستانی اشاره کردیم، در پیش دبستانی مهارتهای اساسی و مهم و هر آنچه که کودکان برای تحصیل کردن در مدرسه و حضور در اجتماع به آن نیاز دارد را آموزش خواهند داد. آموزش های پیش دبستانی مهارتهای مهم و اساسی همچون آموزش روابط اجتماعی، مهارت کلامی، مهارت شنیداری و مهارت حل مشکل را در برمیگیرد و مهارت حرکتی ظریف و درشت را در کودک تقویت میکند.
مهارت اجتماعی: از بازی و ارتباط با همسالانشان مهارتهای اجتماعی و انجام کار تیمی را فرا میگیرد.
مهارت کلامی: با گوش دادن به صحبتهای مربی و مکالمه با همکلاسیهایش و شعرخوانی و قصه خوانی مهارت گفتاریاش ار ارتقا میدهد.
مهارت شنیداری: کودک باید بتواند واجها و آواها را تشخیص دهد در غیر اینصورت متوجه حرفهای معلم نمیشود در پیش دبستانی مهارت شنیداری و توجه کودک تقویت میشود.
مهارت حل مشکل: یکی از مهارتهای بسیار مهمی که کمتر به آن پرداخته میشود. کودک باید بتواند با چالشها و مشکلات روبهرو شود و درصدد حل آنها برآید.
آموزش های پیش دبستانی با بازی
بازی کردن تاثیر شگرفی در رشد مغز و تقویت هوش کودکان دارد و خلاقیت آنها را شکوفا میکند. بخش عمدهای از آموزش های پیش دبستانی با محوریت بازی انجام میشود؛ چرا که بازی کردن بیشترین تاثیر را در یادگیری کودکان، بالاخص کودکان سنین پیش دبستانی دارد. بهترین بازیها برای پیش دبستانی بازیهایی هستند که در یادگیری مهارتهای کودکان موثر باشند. برای مثال درتقویت مهارتهای حرکتی کودک، مهارتهای شنیداری و دیداری نقش آفرین باشد.
بازیهایی که متخصصین کودک برای پیش دبستانی توصیه کردهاند سرعت عمل و تمرکز کودک را افزایش میدهد و برای هماهنگ کردن ذهن و بدن کودک یاری دهنده است و همچنین مفاهیم علوم و ریاضی هم غالبا با انجام بازیهای مختلف آموزش داده میشود. تعدادی از بازیهای مناسب برای کودکان پیش دبستانی را بازیهایی برای تکامل توانایی و ارتقا مهارتها در مقاله 7 بازی مناسب کودکان پیش دبستانی شرح دادهایم.
شعرخوانی از آموزش های پیش دبستانی
به فواید و مزایای یادگیری شعر و حفظ شعر در کودکان پیش دبستانی در آموزش شعر به کودکان پیش دبستانی اشاره کردیم. شعرخوانی کودکان حافظه و مهارت شنیداری کودک را تقویت میکند و در افزایش دایره واژگان کودک و یادگیری تلفظ صحیح کلمات موثر است.
در پیش دبستانی با آموزش شعر به کودک به نحوی که برای او لذت بخش باشد و کودک با علاقه به شعرخوانی بپردازد، به تحقق این اهداف کمک ویژهای میکنند و به علاوه خلاقیت کودک و مهارت تصویرسازی او با خواندن شعرهای کودکانه شکوفا میشود . شعرخوانی از جذابترین و در عین حال تاثیرگذارترین آموزش های پیش دبستانی به شمار میرود.
آموزش خواندن در پیش دبستانی
در پیش دبستانی کودک باید به درک ارتباط اصوات و حروف برسد و آوای مربوط به هرحرفی را بداند. کارشناسان کودک بر یادگیری خواندن تاکید بسیاری دارد. از نظر کارشناسان زمانی که کودک خواندن را فرا میگیرد در خود احساس رضایت میکند؛ چرا که توانسته مهارتی که فقط افراد بزرگتر دارند، را یاد بگیرد. شروع آموزش کودک در مقاطع تحصیلی با خواندن و نوشتن است و کسب این توانایی به کودک کمک میکند که بتواند کتاب قصه مورد علاقهاش، نوشتههای خیابان و... را خودش بخواند و بتواند آنها را نقد و بررسی کند.
ریاضی پیش دبستانی
دوران پیش دبستانی و کودکی زمان بسیار مناسبی است که کودک با مفاهیم ریاضی آشنا شود چرا که کودک در این سنین پتانسیل و توانایی بالقوه زیادی در یادگیری دارد و در این فرصت میتوان با انجام بازیهای مختلف، شمردن را به نوآموزان یاد داد، کودک اجسام مختلف را مثل عروسکهایش دسته بندی میکند و به این شکل با مفهوم شمردن و تعداد آشنا میشود. البته به علاوه شمردن باید بتواند عدد را بخواند که این یعنی با هر شکل منتسب به اعداد و نوشتن آن آشنا میشود.
شناخت حواس در کودکان پیش دبستانی
کودک حواس مختلف (شنوایی، بویایی، بینایی،چشایی، لامسه) را بشناسد و بداند چرا و چگونه از آن استفاده کند. کودک با یادگیری حواس و استفاده از آن میتواند به درک بهتری از محیط پیرامون خود برسد.
موارد بهداشتی، ایمنی و تغذیه
کودک باید در آموزش های پیش دبستانی نکات مختلف و مهمی را که در موارد بهداشتی، ایمنی و تغذیه باید رعایت کند را دریابد. مثل حمام کردن، مسواک زدن، گرفتن ناخنها، شستن میوه و سبزیجات قبل از مصرف، مواظبت هنگام استفاده یا مواجه با وسایل تیز و برنده و…
هدف از آموزشهای پیش دبستانی چیست؟
خانوادهها اهداف مختلفی از دوره پیش دبستانی دارند، این اهداف و انتظارات که به شرایط خانواده مرتبط است، به شرح زیر است:
- مراقبت از کودک برای خانوادههای پرمشغله
- آموزش صحیح، دقیق و کامل
- آماده شدن برای کلاس اول
- یاد گرفتن مفاهیم جدید و پاسخ به سوالاتی که والدین قادر به پاسخگویی آنها نیستند.
- ارتباط با والدین وآموزش مهارت تربیت و تعامل صحیح با فرزند
جمع بندی
آموزشهای پیش دبستانی مهارتهای مختلف را در بردارد، مهارتهایی که برای ورود به دبستان، کودک به آنها نیازمند است. فعالیتهایی همچون شعرخوانی، قصه خوانی و بازی علی رغم ماهیت سرگرم کنندهای که دارند تاثیر ویژه و مهمی در آموزش مهارتها و مفاهیم کودک دارند. خواندن، نوشتن و ریاضی از مهمترین آموزشهای پیش دبستانی است.