بازی درمانی روشی برای اصلاح اختلالات کودکان پیش دبستانی است. با بازی درمانی در پیش دبستانی به دنیای کودک سفر کنید و درونیات کودک را بهتر از هر زمانی به‌وضوح تماشاگر باشید. برای دانستن این که بازی درمانی در پیش دبستانی چیست چه مزایایی دارد و برای چه کودکانی توصیه می‌شود با ادامه این مطلب همراه باشید.
بازی درمانی چیست؟
بازی درمانی نوعی روان درمانی است که با تاثیر در جنبه عاطفی و روانی به درک و بروز احساسات و هیجانات کودکان کمک می‌کند. بازی تاثیر به‌سزایی در رشد و تکامل جسمی و روحی کودک دارد. می‌توان با کمک روان درمانی مشکلات، ناراحتی‌ها و اضطراب‌های ناگفته‌ی کودک را دریافت. همچنین بازی درمانی راه بسیار مناسب و موثر برای اصلاح اختلالات رفتاری کودکان پیش دبستانی است. بازی درمانی در پیش دبستانی به صورت فردی و گروهی انجام می‌گیرد.
بازی درمانی در پیش دبستانی به والدین و بزرگسالان کمک می‌کند که به درک بهتری از احساسات کودکان برسند، چرا که کودکان مهارت کلامی گسترده‌ای ندارند و از این جهت نمی‌توانند مشکلات و دغدغه‌هایشان را همانند یک فرد بالغ بیان کنند. خیلی از رفتارهای کودکان ممکن است توسط والدین به غلط تفسیر شود بازی فضایی است که برای کودکان آزادی‌هایی به همراه دارد تا بتوانند برون‌ریزی کنند.
انواع بازی درمانی در پیش دبستانی
دو شکل اصلی بازی درمانی در پیش دبستانی وجود دارد که توسط متخصصان استفاده می‌شود:
بازی درمانی دستوری: با بازی درمانی دستوری، درمانگر کودک را راهنمایی می‌کند تا بازی از پیش تعیین شده‌ای انجام دهد و با انجام آن احساسات خود را بیان کند. معمولاً دستورالعمل‌های خاصی را مشخص می‌کند و در حین انجام آن بر کودک نظارت می‌کنند.
بازی درمانی غیر مستقیم: در بازی درمانی غیر مستقیم کنترل و دستورالعمل کمتری وجود دارد. درمانگر کودک را رها می‌کند تا هر نوع بازی که از آن لذت می‌برد انجام دهد و با دخالت محدودی که از سمت درمانگر صورت می‌گیرد، خود را بروز دهد.
تکنیک‌های بازی درمانی در پیش دبستاتی
تکنیک های مختلفی را می‌توان در طول بازی درمانی به کار برد. تکنیک مورد استفاده در طول یک جلسه درمانی تا حد زیادی به نیازهای کودک شما بستگی دارد. یک جلسه بازی درمانی در پیش دبستانی معمولا بین 30 تا 45 دقیقه طول می‌کشد. در طول یک جلسه، درمانگر محیطی راحت و امن را برای بازی کودک ایجاد می‌کند. سپس درمانگر تعامل کودک با اسباب بازی‌ها را مشاهده می‌کند.
همانطور که کودک در اتاق بازی درمانگر از بازی و سرگرمی لذت می‌برد، یک سری بازی‌های مشخصی که به تشخیص درمانگر برای کودک مناسب است به او معرفی می‌شود و به انجام این بازی‌ها راهنمایی می‌شود. برخی از رایج ترین تکنیک‌ها و بازی‌های مورد استفاده توسط بازی درمانی در سراسر جهان عبارتند از:
- بازی با آجرهای خانه سازی
- شن بازی
- عروسک بازی
- بازی‌های تخته‌ای و فکری
- بازی با عروسک‌های نمایشی
- خاله بازی
- بازی‌های کارتی
- بازی‌های استراتژیک مانند شطرنج
- قایم باشک
- رقص و حرکات ریتیمک
- نمایش موزیکال
- قصه گویی
مزایای بازی درمانی در پیش دبستانی
اغلب مردم از بازی درمانی و تاثیرات قابل توجه آن بی‌خبر هستند. برای والدین درک این که «بازی کردن» به تنهایی چه نتایج مثبتی را برای کودک در پی دارد، دشوار است. با این حال، واقعیت این است که با وجود درمانگر یا بدون او، کودکان دوست دارند از طریق بازی ارتباط برقرار کنند، گرچه شما این موضوع را متوجه شده باشید یا نه.
کودکی که با اسباب‌بازی‌های خشونت‌آمیز بازی می‌کند، ممکن است به عنوان کودکی پرخاشگر تلقی شود. در حالی که در واقعیت، ممکن است نشان دهنده این باشد که در خانه شاهد خشونت و پرخاشگری قابل توجهی است.
برخی از مزایای بازی درمانی در پیش دبستانی:
- بازی درمانی به کودکانی که در برقراری ارتباط کلامی مشکل دارند این امکان را می دهد تا از طریق بازی کردن، خود را بیان کنند. به عنوان مثال، کودکی که از صحبت کردن امتناع می ورزد، ممکن است در عوض افکار یا نیازهای خود را نقاشی کند.
- فضایی را ایجاد می‌کند که در آن کودک احساس راحتی می‌کند.
- به کودک این امکان را می‌دهد که روند درمانی خود را به عهده بگیرد. بازی درمانی موثر به کودک این امکان را می دهد که از اسباب بازی ها و وسایلی که با آنها راحت تر است استفاده کند و با سرعت خودش پیش برود.
- به کودکان کمک می‌کند تا احساسات خود را درک کنند، به خصوص اگر قبلاً با انجام این کار مشکل داشته باشند.
- به کودکان کمک می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی خود را با گذشت زمان تقویت کنند. پس از چندین جلسه، کودکی که صحبت نمی‌کرد ممکن است شروع به بیان چندین عبارت کند.
نتایج بازی درمانی در پیش دبستانی
- افزایش حس مسئولیت پذیری
- یادگیری مقابله و حل چالش‌ها
- افزایش عزت نفس
- یادگیری همدلی و احترام به دیگران
- مدیریت و کنترل استرس
- تجربه و ابراز صحیح احساسات
- تقویت مهارت اجتماعی
- بهبود روابط خانوادگی کودک
بازی درمانی برای چه کودکانی تاثیر گذار است؟
این موارد می‌تواند شامل کودکان مبتلا به اختلالات رفتاری یا اختلالات یادگیری باشد. تحقیقاتی در مورد اثربخشی بازی درمانی بر روی کودکان مبتلا به شرایط زیر انجام شده است:
- اوتیسم
- اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD)
- افسردگی
- اختلالات اضطرابی
- اختلال استرس پس از سانحه
- آسیب های جسمی و روحی
- سوء استفاده جنسی، فیزیکی یا سوء استفاده عاطفی
برای آشنایی و اطلاع از این که کودکان در سنین پیش دبستانی ممکن است به چه اختلالاتی دچار شود، مطلب اختلالات رفتاری کودکان پیش دبستانی را مطالعه کنید.
در بازی درمانی چه مواردی را باید در نظر بگیرید؟
با وجود این که یک بازی درمانگر در طول بازی درمانی، روند درمان را مدیریت می‌کند، والدین یا سرپرست کودک نیز نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
درمانگر معمولاً یک مشاوره مشترک با والدین و کودک خواهد داشت و همچنین مشاوره جداگانه‌ای به همه طرفین ارائه می‌دهد. این کار برای درک کامل نیازهای کودک انجام می‌شود. هنگامی که به دنبال یک درمانگر متخصص بازی درمانی برای کودک خود هستید، مهم است که اطمینان حاصل کنید که او تجربه و تخصص مربوطه را دارد.
چه طور باید روان درمانی را شروع کرد؟
اگر فرزندتان به روان درمانی یا مشاوره نیاز دارد، باید با مراجعه با یک روانشناس یا روان درمانگر که دارای مجوز و تجربه برخورد با کودکان و بازی درمانی را دارد، شروع کنید. بازی درمانی معمولاً در چندین جلسه انجام می شود، همچنین مهم است که با فردی که کودک شما کاملاً احساس راحتی می‌کند، کار کنید.
